
V.U.K. AÇISINDAN:
1- Stoklar için açılan enflasyon düzeltmesi fark hesaplarının ilgili stok hesaplarına virmanlanması ile birlikte Geçici vergi dönemi sonunda maliyet hesaplamalarında düzeltilmiş stok maliyetleri dikkate alınacaktır.
2- Finansman gider kısıtlaması hesabı yapılırken, öz kaynakları aşan tutar için (öz kaynak-öz sermaye) düzeltilmiş bilanço üzerinden hesaplama yapılacaktır.
3- 2023 ve önceki dönemlere ait geçmiş yıl zararlarının enflasyon düzeltmesi nedeniyle bilançoda yer almaması (geçmiş yıl beyannamelerinde yer alması şartıyla) mukayyet değerleriyle geçici vergide mahsubuna engel teşkil etmemektedir. Diğer bir ifadeyle geçici vergi beyannamesinde mahsup edilebilecektir.
4- Binek oto amortismanları düzeltilmiş değer üzerinden hesaplama yapılacaktır. Ancak amortisman gideri aracın alındığı yıldaki gider sınırına göre (GVK 40.madde) hesaplama yapılarak (bu kadarki kısmı) gider kaydedilecek, aşan kısım K.K.E.G. kabul edilecektir.
5- Amortismana tabi olmayan iktisadi kıymetlerin (stoklar, iştirakler, bağlı ortaklıklar, arsa ve araziler vb.) 2024 ve devamında 31.12.2023 düzeltme sonucu bulunan değerinin altında satılması halinde aradaki farkın K.K.E.G. olarak dikkate alınması gerekmektedir. Aynı kıymetlerin 31.12.2023 tarihinden sonraki müteakip dönemlerde bilançoya girmesi halinde ise herhangi bir kısıtlama söz konusu öngörülmemektedir.
6- Gelecek dönemlere ait olup 2023 yılı sonu itibarıyla düzeltmesi yapılan depozito ve teminat ve gider hesaplarına (126,180,226,280,326,426 gibi) ait enflasyon fark hesapları (2023 ten gelen) gelir veya gider olarak kayıtlara intikal ettirilecektir. Ancak ihtiyatlılık kapsamında K.K.E.G. olarak yazılması tercih edilebilir.)
7- KVK 10 kapsamında 2023 hesap döneminden devreden nakdi sermaye indirimi hakkı tutarı, mukayyet değeri ile Geçici vergi beyannamesinde indirim konusu yapılabilecektir. (Konunun enflasyon düzeltmesi ile bir ilişkisi söz konusu değildir.)
8- 2023 döneminden gelen ve düzeltmesi yapılan avansların (alınan-verilen) 2024 yılında faturalaşma işlemi, düzeltilmemiş tutarlar üzerinden yapıldığından veya yapılacağından, faturalaşma tutarı sonucu kapatılamayan düzeltme farkları 159 hesap için malin maliyetine atılarak, 340 hesap için ise 649 hesaba gelir yazılarak kapatılması gerekmektedir. 649 hesaba atılan bu tutar, Geçici vergi beyannamesinde Zarar Olsa Dahi İndirilecek İstisna ve İndirimler bölümünde yer alan “Diğer İndirimler” satırında indirim konusu yapılabilecektir.
T.T.K. AÇISINDAN:
Ticaret Bakanlığı Enflasyon Düzeltmesi Tebliği İle Bazı Konuları Netleştirdi.
Bu bağlamda esas alınacak finansal tablolar;
1- Finansal tablolarını Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) tarafından belirlenen muhasebe standartlarına göre (TMS-TFRS-BOBİ FRS) hazırlamak zorunda olan şirketler özellikle avans kar payı dağıtımı ve sermayeye ilave edilecek iç kaynakların tespitinde Kanunun 88 inci maddesine göre hazırlanan enflasyon düzeltmesi uygulanmış finansal tablolar esas alınır.(V.U.K. göre hazırlanan tablolar göz ardı edilmeden kıyas yolu ile karşılaştırma yapılması da atlanmamalıdır.)
2- Yukarıda belirtilen birinci madde kapsamı dışında kalan şirketlerde ise V.U.K.geçici 33 üncü maddesi ile 555 Sıra No.lu V.U.K.Genel Tebliği hükümleri uyarınca enflasyon düzeltmesi uygulanmış finansal tablolar ile enflasyon düzeltmesi uygulanmamış finansal tablolar birlikte dikkate alınacaktır. Bu kapsamda;
· Serbest yedek akçelerden ve dağıtılabilir diğer kaynaklardan zarar mahsubu sonrasında kalan değerlerden kâr payı dağıtımı yapılması, sermaye artırımı ve azaltımı, birleşme, bölünme, tür değişikliği işlemleri ile sermaye kaybı ve borca batık olma durumlarının tespitinde enflasyon düzeltmesi uygulanmış finansal tablolar,
Tebliğdeki üçüncü fıkra hükümleri saklı kalmak kaydıyla Kanun veya şirket sözleşmesine göre net dönem kârının esas alındığı; kâr ve kazanç payı dağıtımlarında, yedek akçe ayrılmasında, intifa senedi sahiplerine ödeme yapılması ile dönem içerisinde dağıtılmış olan kâr payı avansına ilişkin hesaplamalarda enflasyon düzeltmesi uygulanmamış finansal tablolar dikkate alınacaktır.
· Yine finansal tablolarını KGK tarafından belirlenen muhasebe standartlarına göre hazırlamak zorunda olan şirketler, Kanunun 88 inci maddesine göre hazırlanan enflasyon düzeltmesi uygulanmış finansal tabloları esas almakla beraber,
· Bu madde kapsamındaki şirketlerde, 213 sayılı V.U.K. hükümlerine göre enflasyon düzeltmesi uygulanmış finansal tablolarda bulunun kâr dağıtımına konu kaynakların toplamını aşamaz.
Aynı şekilde sermayeye eklenecek iç kaynak tutarı da 213 sayılı V.U.K. hükümlerine göre enflasyon düzeltmesi uygulanmış finansal tablolarda bulunan sermayeye eklenebilecek iç kaynakların toplamını aşamaz.
· Esas Alınacak Sermaye Tutarı: Şirketin sermayesine ilişkin yapılacak değerlendirmelerde, ticaret siciline tescil edilmiş sermaye tutarı esas alınır.
· Sermaye Artırımı: Enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan sermaye düzeltmesi olumlu farkları, diğer öz sermaye kalemlerine ilişkin olumlu farklar ile bunların dışında kalan iç kaynakların, enflasyon düzeltmesinden kaynaklı zararlar dâhil zararlar ve olumsuz farkları aşan kısmı Kanunun 462 nci maddesi kapsamında sermayeye ilave edilebilir.
· Sermaye Azaltımı: Enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan sermaye düzeltmesi olumsuz farkları ile enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan diğer olumsuz farklar ise genel kurulda alınacak karara istinaden, sermaye azaltımı yoluyla veya olumlu farklar yahut diğer iç kaynaklarla mahsup edilebilir.
· Kâr Payı Avanslarının Durumu: Malum olduğu üzere kâr payı avansı, şirketlerin kapanmamış hesap dönemi (ara dönem finansal tablolarına göre) ya da kapanmış olmakla birlikte kar dağıtım kararı alınmadan ileride iştirak edilen paya karşılık düşecek temettüye mahsuben yapılan ve esas itibarıyla avans niteliğindeki bir ödemedir. Bu sebeple dağıtılması düşünülen kâr payı tutarı, enflasyon düzeltmesi uygulanmış finansal tablolarda bulunan kâr dağıtımına konu kaynakların toplamını aşamayacaktır.
· 2023 yılı hesap dönemi içerisinde dağıtılan kar payı hesaplamalarında ise, KGK tarafından belirlenen şirketlerde muhasebe standartlarına uygun hazırlanan finansal tablolar,
· Diğer şirketlerde ise kanun ve/veya şirket sözleşmesine göre net dönem kârının esas alındığı enflasyon düzeltmesi uygulanmamış finansal tablolar esas alınacaktır.
· Faydalı olması ümidiyle,