Bu makalemde dünyada win-win diye bahsi geçen, Türkçe’ de kazan-kazan denilen iş ilişkisi modelinden bahsetmek istiyorum. Daha okumaya başlamadan “Zor kardeşim kaç defa denedik olmuyor.” Dediğinizi duyar gibiyim. Hatta mazeretleri hemen sıralayayım ki tekrar tekrar uğraşmayalım.
İnsanlara güvenmek çok zor,
Ben yapıyorum ama ya o yapmazsa düşüncesi,
Kardeşim tecrübe zaten daha önce yenmiş kazıkların bileşkesi değil mi?
“Sen başla bende emin ol daha çok iş getiririm” söyleminin var olması, ancak bir türlü hayata geçmemesi,
İnsanları egoları var. Olmuyor,
Kimse sözünde durmuyor.
Kazan-Kazan taraflarının bir şekilde eşit olmaması, bu nedenle her şekilde bir tarafın daha çok vermesinin gerekmesi,
Bıla bıla bıla…
Aslında durum tam da yukarıda anlatılanlar gibi değil. Bir de benden dinleyin:
En başta böyle bir girişimin başarılı olabilmesi için; fikri ortaya atan girişimcinin iyi niyetli olması, kibir düzeyinde büyük bir egosunun olmaması, paylaşımcı liderlik anlayışını benimsemesi lazım ki model başarılı olabilsin.
Türkçe de kullanılan isminden de anlaşılacağı üzere bu model mümkün olduğunca eşit ama dönem dönem bir tarafın daha da fazla kazanabileceği ancak uzun vadede birbirine kazanç sağlayabilecek tarafların bir araya gelebilmesini ve gelir ya da faydayı paylaşabilmelerini esas alıyor. Yani siz birine kazandırırsınız ama bir müddet sonra da o size bir şey kazandırır. Bu da sonuçta kazan-kazan diye ifade edilir.
İşbirliğinin odak noktası; yaratıcılık ve sorun çözme yoluyla toplam değeri genişletmek, tüm tarafların ihtiyaçlarını ve çıkarlarını karşılayan çözümler bularak, tüm tarafların kazanabileceği ek faydalar yaratabilmektir.
Keza modelin en güzel taraflarından biri de sistem veya modelin, yalnızca dâhil olan tüm taraflar için tatmin edici sonuçlara yol açmakla kalmaması, saygıyı ve yapıcı bir atmosferi de teşvik etmesi ile beraber aynı zamanda üçüncü kişilerin dahi güvenini tesis edebilmesidir.
Ana hatları ile kazan-kazan modellemesinin özelliklerini sıralayacak olursak:
Her iki tarafın da ihtiyaçları karşılanmalı ve çıkarlar gözeten karşılıklı faydaya hizmet etmelidir.
Taraflar arasındaki ilişki sürdürülebilir ve güvene dayalı uzun vadeli bir iş birliğine hizmet etmelidir.
Tüm paydaşların kazançlı çıkacağı çözümler ile sorunlara değil de uzun vadeli kazançlar gözetilerek pozitif yaklaşım sergilenmelidir.
Girişimin oluşmasına temel oluşturan fikrin sebebine bağlı kalmayarak, uzun vadede tarafların, birlikte belirledikleri ortak amaç ve hedefler doğrultusunda ilerlemesine çalışılmalıdır.
Özetle; tüm paydaşlar için; değer kazanımı, iş büyümesi, sürdürülebilirlik, verimlilik, maliyet tasarrufu, iş tatmini, karşılıklı fayda ve iş birliğine hizmet etmesi gereklidir.
Başarılı bir kazan kazan sistemi kurmak için;
Farklı ilgi alanları ve öncelikleri olan kişileri bir araya getirmeye çalışın.
Paydaşların en az bir konuda/alanda kendini kanıtlamış kişilerden oluşmasına önem verin,
Gerek dünya gerekse içinde yaşanılan toplum hakkında gelecek dönemlere dair farklı inançları ve beklentileri olan kişileri bir araya getirmeye bakın.
Farklılıkları sorun olarak değil fırsat olarak görün, bu sayede hem kısa vadeli hem de uzun vadeli perspektifleri göz önünde bulundurarak, hemen görünmeyen yaratıcı alternatifler üzerinde beyin fırtınası yapabilirsiniz.
Kurulumu yapılan kazan kazan sisteminin sürdürülebilirliğini sağlamak için;
Ekibin motivasyonunu sürekli tutmak gerekir. Bunun için anlayışı ve iş birliğini teşvik eden güçlü bir yaklaşım sergilenmelidir.
İletişim, güvenin temel taşıdır. Sözlü ve sözsüz iletişimde tutarlılık, güvenilirliği ve itibarı güçlendirir
Ekibin ihtiyaçlarını, motivasyonlarını ve zorluklarını anlamak için zaman ayırın,
Kendinizi diğer tarafın yerine koyun ve onların duygularını ve altta yatan çıkarlarını daha iyi anlayın. Yani empati yapın.
Bakış açınız her zaman açık ve şeffaf olsun, bilgi paylaşmak, güven kazanmanızı ve güven duymanıza teşvik eder
Tüm paydaşların endişelerini ve bakış açılarını aktif olarak dinlemeye öncelik verin. Aktif dinleme ve herkese değerli hissettiğini garanti eder.
Yapıcı geri bildirimlerin, modelin sürecini ve işbirlikçi doğasını sağlamlaştıracağını bilin.
Unutmayın!
Niyetleri, endişeleri ve beklentileri ifade etmede en önemli unsur açıklık ve netliktir. Bu güveni aşındırabilecek belirsizlikleri ortadan kaldıracak bir şeffaflık temeli oluşturur.
Adalet ve dürüstlüğün öncelik kazandığı bir modelde, her iki tarafın da bilgileri açıkça paylaşma olasılığı daha yüksektir. Bu, her iki tarafın ilgili ihtiyaçları ve çıkarları hakkında ekibin sağlam bir kavrayışa sahip olmasını sağlayacaktır.
Karşılıklı şeffaflık, paydaşların endişelerini gideren, yaratıcı çözümleri işbirlikçi bir şekilde keşfetmelerine olanak tanır ve sonuçta herkesin kazandığı bir sonuca ulaşılmasını sağlar.
Son söz;
“İyi bir ekip, uzman yetenekli bireylerden çok uyumlu bir ortaklık ve paylaşılan bir vizyon gerektirir.
Not: “Bu makalelerde yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi veya kişisel tavsiye niteliğinde değildir ve yatırım faaliyetinde bulunmaya davet veya teşvik değildir. Herhangi bir yatırım kararının uygunluğu konusunda bağımsız mali ve uygunsa hukuki tavsiye almalısınız.”