Yansıtma Faturaları ve KDV Sorunsalı

Yansıtma Faturaları ve KDV Sorunsalı

Özkan Çınar

Masraf yansıtma faturaları, vergi mevzuatında doğrudan düzenlenmemiştir. Ancak uygulamada karşılaşılan bazı sorunları aşmak için mükellefler ve meslek mensupları tarafından geliştirilen, mali idare tarafından düzenleyici idari işlemlerle yön verilen bir belge türüdür. Bu belgeler, vergiyi doğuran olayı muhatabıyla ilişkilendirmek üzere düzenlenir ve masraf aktarımı için düzenlenir.

Masraf yansıtma faturaları, özel anlaşmalar, yanlış faturalama ve ortak gider dağıtımı gibi sebeplerle gündeme gelir. Aslında bir mal veya hizmet bedelini nihai olarak kimin üstleneceği ile ilgili muhasebesel düzeltmedir.

Eğer bir mükellef, bir başka mükellefle ilgili olduğunu peşinen bildiği bir mal veya hizmetin faturasını asıl muhatabı adına alırsa ve fatura bedelini kendisi ödemiş veya borçlanmışsa, ayrıca yansıtma faturası düzenlemek yerine, bu faturayı bir dekont ekinde ilgili firmaya gönderebilir ya da ibraz edip bedelini isteyebilir.

Ancak bu şekilde işlem yapılmamış, yani fatura asıl muhatap adına alınmamışsa, masrafın yansıtılabilmesi için fatura kesilmesi gerekmekte olup, bu faturalar uygulamada “yansıtma faturası” olarak isimlendirilmektedir.

Genellikle masraf yansıtma; dar mükelleflerde masraf aktarımı, yurtdışı giderlerin yansıtılması, komisyonların aktarımı, damga vergisi, zam, faiz ve cezaların aktarımı şeklinde karşımıza çıkmaktadır.

Ancak bu uygulama bazı sorunları ötelerken, bazı sorunları da beraberinde getirmektedir. Gidere aracılık edenin kendisine masraf yansıtılanın vekili gibi hareket etmesi, söz konusu faturada KDV gösterilip gösterilmeyeceği konusunda tereddüde sebep olmaktadır.

Bu makalede, mali idarenin görüşü ve yargının konuya yaklaşımı açıklanmaya çalışılacaktır.

I. Yansıtma Faturalarının Mevzuattaki Yeri

Yansıtma faturasının tanımına vergi kanunlarında doğrudan yer verilmemesi, yasal dayanaktan yoksun olduğu anlamına gelmemektedir. İdari görüşler ile çerçevesi geliştirilerek uygulamada yerini almıştır.

Bu kapsamda, İstanbul Vergi Dairesi’nin 2009 tarihli ve KDV-1782 sayılı özelgesinde “başkaları için yapılan ve aslı KDV’ye tabi olan harcamaların aktarılması amacıyla düzenlenen faturalarda, harcamanın tabi olduğu oran üzerinden KDV hesaplanacaktır. denilmektedir.

II. Uygulama Alanları ve Örnekler

Konunun daha iyi anlaşılması için uygulamadan örnekler verelim:

• Damga vergisi, teminat mektubu masrafı gibi KDV’ye tabi olmayan kalemlerin yansıtılması

  Bu tür masraflar, yansıtılırken KDV hesaplanmaz. Ancak fatura içinde bu masrafların üstüne ek bir hizmet bedeli, komisyon vb. konulmuşsa, sadece o ek tutar için KDV hesaplanmalıdır.

  
  

• KDV oranı korunmalı

  KDV’ye tabi harcamaların aktarılmasında, orijinal işlem hangi orana tabi ise, yansıtma da o orana göre yapılır.

  
  

• Komisyon veya aracılık bedeli ekleniyorsa

  Masrafa ek olarak “komisyon” veya “hizmet bedeli” gibi ilaveler yapılıyorsa, bu kısım KDV’ye tabidir. (Genel oran: %20)

  
  

• KDV istisnası olan işlemlerde

  İstisna kapsamında edinilen mal veya hizmetler aynen yansıtıldığında, istisna devam eder.

  
  

• Kredi ve finansman giderlerinin yansıtılması

  Banka kredisi gibi KDV’ye tabi olmayan finansman masrafları aynen aktarılıyorsa KDV doğmaz. Ancak ilave bedel tahsil ediliyorsa bu tutar KDV’ye tabidir.

  
  

• Personel giderlerinin yansıtılması

  Bir firmada bordrolanan ancak başka firmada çalışan personelin gideri yansıtıldığında, KDV hesaplanmalıdır.

  
  

• Sigorta hasar bedelleri

  Sigortalının yaptığı harcamaların sigortaya yansıtılması da KDV’ye tabidir.

• 
  

KDV Beyannamesinde Gösterim

• KDV’li yansıtma faturaları → Normal bir satış gibi ilgili oranda beyannamede gösterilir.

• KDV’siz yansıtma (istisna/dışında) → Beyannamede hiç yer almaz.

  
  

Sonuç Olarak

Masraf yansıtma faturasına konu işlemde;

• Masrafın aslı KDV’ye tabi ise → yansıtma da KDV’ye tabidir.

• Masraf KDV istisnasına tabi ise → yansıtma da istisna kapsamında değerlendirilir.

• KDV’ye hiç tabi değilse → yansıtma da KDV’siz yapılmalıdır.

• Ek bedel varsa → o kısım için KDV hesaplanmalıdır.

  
  

Faydalı olması dileğiyle…

Bu yazı, mesleki deneyimlerini samimiyetle aktaran Özkan Çinar’ın kaleminden; Revizyon Company’nin uzman desteğiyle yayına hazırlanmıştır.