Tüm dünyada gerek kamu ve gerekse özel sektörde belge düzeninde kâğıt tasarrufunun sağlaması, hiyerarşinin daha da azaltması hatta işlerin daha da hızlı görülmesi adına bilişim teknolojilerine daha fazla değer verilmeye başlandı. Tüm bunların sonucu olarak da belli standartlar dâhilinde hem vatandaş açısından, hem de bürokratlar açısından işleri kolaylaştırmak adına e-devlet, e-imza gibi terimler hayatımıza bir anda girdi.
Bürokraside klasik devletten uzaklaşılması bir anlamda belki de “dijital yurttaş” terimini, söz olarak da olsa hayatımızın bir kısmına enjekte edilmesini de (maalesef) sağlamaya başladı.
Ancak umulur ki, dijital yurttaş teriminin hayatımızda daha fazla yer etmesi, memleketsiz ve vatansız ve “halksız/insansız toplum anlayışını yaşantımıza sokmaz.
Yine güvenlikli veri dağıtım zinciri olarak tabir edilen blockchain teknolojisi de kısa dönem içerisinde hatırı sayılır şekilde trend teknolojilerin içinde yer almaya başladı. Özellikle de dijital para ve onun transferinin üzerinde avantajlarının olması bu teknolojiye olan ilginin artmasını sağladı.
Önümüzdeki yıllarda blockchain teknolojisinin tüm bankacılık işlemleri, tapu devirleri, ödeme sistemleri, kıymetli madenler, telif hakları ve diğer hakların korunması, e-devlet çalışmaları, yerel ve genel seçimler, sağlık hizmetleri, e-ticaret, dijital sözleşmeler ve daha birçok alanın teknolojik altyapısında tam olarak kullanıldığını göreceğiz.
Bir toplumda tabandan yukarıya çıktıkça daralan hiyerarşi ve ideoloji içerikli bir yapı olan bürokrasinin, merkezi bir veri tabanı yerine dağınık bir veri tabanı ve blok zincirleri kullanıyor (olacak) olması, bürokrasiye evrim geçirterek yerini dijitokrasi veya benzeri bir şekilde ifade edilebilecek bir kavrama bırakacaktır.
Daha keskin bir ifade kullanacak olursak bürokrasiden dijitokrasiye geçiş kaçınılmaz olacaktır. Çünkü teknolojik gelişmeler, sosyal ve ekonomik dönüşümü de zorunlu kılacaktır. Ancak tamda bu noktada, dijital çağa adapte olmak durumunda kalan bürokrasi yeniden kurgulanabilir hale gelmek zorunda kalacaktır. Sebebine gelince dijitokraside blockchain teknolojisi gibi teknolojilerin kullanılıyor olması tek bir kuruma olan ihtiyacı ortadan kaldırdığı gibi güvenlik ve depolama maliyetlerini düşürmektedir. Bu doğru ancak;
Gelecekte dünü ve bugünü belki de analog dönem diye bahsedeceğiz.
Bu süreçte kullanılan telgraf, telefon, faks radyo ve televizyon gibi icatların kullanılmaya başlandığı dönemde gerek entelektüel, gerekse ülkeler arasındaki rekabette kendisini I. ve II. Dünya Savaşları ve de Soğuk Savaş, zamanında kendisini test etme olanağı bulduğu unutulmamalıdır.
İlaveten bilgi teknolojilerinin gelişimi ve veri alışverişinin insanlar ve kurumlar için doğrudan etkiye sahip sosyolojik bir faktör olduğu da bir gerçektir.
Geçmişte teknoloji kullanımının “Entelijans”(zeka) ve “Entelijansiya” (aydınlar sınıfı/topluluğu) gibi sınıflar oluştuğu ve entelektüel alanda rekabet oluşturduğu bilinmektedir.
Bugün toplumların egemen kapitalizmin “diji-otobanında” (dijitokrasi) adeta sörf yaparak yaşıyor olması ve devamında da yaşayacak olması diji-teknolojinin “çok-renkliliği” temsil ediyormuşçasına dijital toplum ve kültürünün yansıması olarak “Dijitelijans” ve “Dijitelijansiya” gibi sınıf veya sınıflar meydana getirebileceği göz ardı edilmemelidir.
Üstelik bugün yakın geleceğe yönelik paradigmanın nereye doğru evirileceği henüz kimse tarafından tam olarak bilinememekte tüm bilgiler tahmin düzeyinde kalmaktadır.
Bu süreç güzel bir kavram gibi görünse de dijitokrasinin tam olarak hâkim olduğu bir dünyada gelecek hakkındaki kararları kimin vereceği de tam bir muamma yani bilmece.
Yukarıda belirttiğimiz üzere bu sistemin diğer sistemlerden farkı; merkezi bir veri tabanı yerine dağınık ve blok zincirleri kullanıyor (olacak) olmasıdır. Keza, bu sistemin dijital veya diğer bir ifadeyle sanal parada da kullanılacak olması aklımıza meşhur Türk düşünürü Nasreddin Hoca’nın sözünü ister istemez aklımıza getiriyor.
“Parayı veren düdüğü çalar”
Not: Burada yer alan bilgi, yorum ve görüşler yatırım tavsiyesi niteliğinde değildir.