Personele yemek yedirilmesi (iaşe) G.V. K. nun 40/2 maddesinde, hizmetli ve işçilerin işyerinde ve işyeri müştemilatında iaşe edilmesi (personelin yiyecek ve içecek tüketmesi) faaliyet gideri olarak sayılmıştır.
Ancak G.V. K. 40/2'nci maddesindeki bu hükmü, sadece yemekle sınırlı görmemek gerekir.Personelin çalışma saatleri içerisinde bulunan öğün yemekleri haricinde toplu iş sözleşmeleri gereğince veya işverenin kendi ihtiyarıyla verilen yoğurt veya meşrubat gibi içecek ve yiyeceklerde bu kapsamda görülmelidir.
Bu konuda dikkat edilmesi gereken konu, yemek yeme işleminin işyerinde veya işyerinin müştemilatında yapılmak zorunda oluşudur. Yemeğin işyerinde pişirilmesi gerekmemekte ancak bir lokanta veya yemek fabrikasıyla anlaşma yapmak suretiyle işyerine getirilmesi, personele yedirildiğinin belgeye (faturaya) dayandırılarak gider yazılabilmesidir.
Personele yemek çeki verilerek veya yemek bedeli ödenerek gider yazılamaz mı? Dediğinizi duyar gibiyim. Bu konulara ilişkin açıklamalara aşağıda değinilecek olup buraya kadar yapılan açıklamalar kanun maddesinin istediği detaylar olduğunu belirtmek isterim.
Makalemize ilişkin açıklamalara geçecek olursak;
Personele işyeri veya müştemilatında yemek yedirilmesi:
Personele işyerinde veya işyerinin müştemilatında yemek yedirilmesi için yapılan masraflar eskiden olduğu gibi, gider kaydedilebilir ve KDV indirimi yapılabilir.
Müştemilatın tanımını yapmakta fayda var; Türk hukuk Lûgatında şöyle tarifi yapılmaktadır.”Akar veya mesken halinde inşa edilmiş olan gayrimenkullerin kullanış maksatlarından herhangi birini tamamlayan bina ve yapılardır. Binadan ayrı kömürlük, ahır, kümes, çamaşırlık gibi.”
Personel yemeği işyerinde hazırlanacağı gibi, civar lokantalardan veya yemek fabrikalarından işyerine veya müştemilatına yemek getirilip personele yedirilebilir. Yemeğin işyerine getirildiğinin tevsiki çok önemlidir.
Personelin iş seyahati esnasında yemek yemesi:
İş için seyahate gönderilen firma personeli, yönetim kurulu üyeleri, denetçiler veya tasfiye memurlarına (vb) seyahat esnasında yemek sağlanması veya yedikleri yemeğin bedelinin belgesi karşılığında kendilerine ödenmesi yanı sıra, bu kimselere harcırah ödenmesi halinde,ödenen harcırah net ücret niteliği taşır. Eğer harcırah söz konusu değilse bu seyahat esnasında yedikleri yemeğin bedeli işletme gideri niteliğindedir.
Personeli temsil ve ağırlama sırasında yemek yemesi:
Firma ile iş ilişkisi bulunan kimselerin yemeğe götürülmesi ile görevli personelin bu kimselerle yemek yemesi temsil ağırlama gideri niteliği taşır. Bu yemeklerin içkili olması, içki bedelleri açısından inceleme memurları tarafından eleştiri konusu olabilmektedir.
Personele işyeri ve müştemilatının dışında yemek yedirilmesi:
Personelin civar lokanta vb. yerlere gönderilerek yemek yemesinin sağlanması halinde, Gelir Vergisi Kanununun 23'üncü maddesinin 8 numaralı bendinde yer alan ve her yıl yeniden açıklanan istisna tutarının aşılması durumunda aşan kısım net ücret sayılacak brüte çevrilerek stopaja tabi tutulacaktır.(2021 yılı için istisna tutarı 25 TL+KDV dir.)
Personele yemek parası veya erzak verilmesi:
Personele, yemek yediğini gösteren fatura veya fiş karşılığı olmaksızın “yemek parası” adı altında yapılan ödemelerin hepsi net ücret niteliğinde olup brüte çevrilerek stopaja tabi tutulması gerekmektedir.
Personel yemek fişi verilmesi:
Gelir Vergisi Kanununun 23'üncü maddesinin 8 numaralı bendinde yer alan ve her yıl yeniden açıklanan istisna tutarı dâhilinde personele Sodexho Pass, Ticket Restaurant gibi aracı kuruluşlar tarafından bastırılan yemek fişleri verilmesi durumunda “bu aracı kuruluşlar "yemek verme hizmetini sağlayan mükellef" konumunda olduğundan bu firmaların düzenlediği faturalara dayalı olarak gider kaydı yapılması mümkündür.
Faydalı olması ümidiyle…
Özkan ÇİNAR